شیرهای صنعتی از مهم ترین قسمت های صنعت پایپینگ ، ولوها هستند. بر اساس برآوردهای انجام شده حدود 8 تا 10 درصد کل هزینه های سرمایه گذاری صنایع شیمیایی برای بخش شیرهای صنعتی است، که مقدار قابل توجهی است. در این مقاله به بررسی دسته بندی ولوهای پرکاربرد در صنعت می پردازیم.

فرآیند انتخاب شیر صنعتی نیاز به دانستن اطلاعات از عملکرد فرآیند مورد نظر و متریال های سازگار با آن دارد.

اولین گام در انتخاب یک شیر دانستن این نکته مهم است که بعد از نصب شیر چه عملکردی را انتظار داریم.

دسته بندی ولوها

ولوها را در یک دسته بندی کلی با توجه به کاربرد به چهار دسته اصلی تقسیم می شوند:

• ایزوله کننده
• تنظیم کننده
• غیر بازگشتی
• با کاربردهای خاص

ولوهای ایزوله کننده

• گیت ولو  Gate Valve 
• پلاگ ولو یا شیر سوزنی  Plug Valve
• پیستون ولو  Piston Valve
• دیافراگم ولو  Diaphragm Valve
• شیر پروانه ای  Butterfly Valve
• پینچ ولو  Pinch Valve

شیر تنظیم کننده

• گلاب ولو Globe Valve
• شیر سوزنی  Needle Valve
• شیر پروانه ای  Butterfly Valve
• پیستون ولو Piston Valve
• دیافراگم ولو Diaphragm Valve
• پینچ ولو Pinch Valve

شیر غیربازگشتی یا یک طرفه

• چک ولو Check Valve

شیر با کاربرد خاص

• شیرهای چند ورودی  Multi-port Valve
• شیر با فلاش در پایین  Flush Bottom Valve
• فوت ولو  Foot Valve
• شیر شناوری  Float Valve
• شیر مسدود کننده مسیر  Line Blind Valve
• شیر تخلیه فشار و خلا  Pressure / Vacuum Relief Valve

 دسته بندی شیرها براساس اتصالات پایانی

یک روش دیگر برای دسته بندی شیرها بر اساس نوع اتصالات پایانی آنها است. اتصالات پایانی به معنای تنظیم یا اتصال شیر به خطوط لوله کشی و سایر تجهیزات است.

انواع اتصالات پایانی عبارتند از:

• اتصالات پیچی
• سوکت جوشکاری شده
• اتصالات فلنجی
• اتصالات سوکتی
• اتصالات ویفری

طبقه بندی شیرها بر اساس متریال

عامل اصلی تعیین کننده متریال یک ولو محیط نصب و فرآیندی است که ولو برای آن انتخاب می شود. به طور مثال اگر فرآیند خورنده باشد مناسب ترین متریال استنلس استیل است.

از متداول ترین متریال ها برای ساخت شیر صنعتی و تجهیزات لوله کشی می توان موارد زیر را نام برد:

• چدن
• برنز
• فولاد کربن
• استینلس استیل
• فولاد آلیاژی کربن
• پلی پروبیلین
• آلیاژهای ویژه و …

برای جلوگیری از ارتباط فرآیند با فلز می توان از یک لایه الاستمر (پلمیر) استفاده کرد.

همچنین می توان شیرهای صنعتی را بر اساس روش ساخت نیز دسته بندی کرد. تولیدکنندگان برای ساخت شیرها روش های متعددی ارائه داده اند.